اگر چه پلیس در هفته گذشته به بازار ارز ریخت و ده‌ها دلال بازار را به اتهام سوداگری و فرصت‌طلبی دستگیر کرد ولی نباید فراموش کنیم هر سوداگر و فرصت‌طلبی دقیقا در ل
9 شوک بزرگ به بازار ارز
عبارات مهم : ایران
کدام دلایل در نیمه دوم سال ٩٦ به مرور باعث زیاد کردن قیمت ارز شدند و به عبارت دیگر ارزش پول ملی را کم کردن دادند؟
روزنامه شرق نوشت: «بمب؛ یک عاشقانه» فیلمی از پیمان معادی بود که امسال در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. داستان این فیلم در سال های جنگ و در روزهای «جنگ شهرها» می گذرد که در آن بیش از ١٣٠ موشک رژیم بعث در مدت چهار ماه بر سر پایتخت کشور عزیزمان ایران ریخته شد. «بمب؛ یک عاشقانه» روایت روزهایی است که مردم کشور عزیزمان ایران پیش از هر بمباران به زیرزمین ها و پناهگاه ها پناه می بردند. در سکانسی از این فیلم پیرمردی در زیرزمین آپارتمان و در هنگامه بمباران رو به همسایه ها دو دست خالی اش را اوج می برد و با تعجب و وحشت می گوید: «می گن «ریگان» یه دلار گرفته توی این دستش، هزار تومن هم گرفته توی اون دستش، گفته من این دو تا رو با هم برابر می کنم.»
9 شوک بزرگ به بازار ارز
برای آن که بتوانیم علت تعجب و وحشت آن مرد و همسایه ها از این شایعه را درک کنیم، باید به یاد بیاوریم که دلار در آن سال ها کمتر از ١١٠ تومان ارزش داشت و تصور قیمت هزارتومانی جهت هر دلار ترسناک بود. حالا ولی سال های زیادی از روزهای بمباران گذشته، رژیم بعث ساقط شده، صدام و ریگان و دیگر بازیگران عرصه سیاست دنیا مُرده اند و خبری از آژیر قرمز نیست ولی قیمت هر دلار به مرز پنج هزار تومان رسیده هست. قیمت دلار در ماه اخیر بار دیگر به خبر اول رسانه ها تبدیل شده است و دلایل متعددی جهت تلاطم بازار ارز ذکر می شود. در این بین بدون شک محدودیت های دولت در عرضه دلار انکارناپذیر است و هر زیاد کردن تقاضایی که با این محدودیت در عرضه همراه شود، به زیاد کردن قیمت ارز منجر می شود.
اگر چه پلیس در هفته گذشته به بازار ارز ریخت و ده ها دلال بازار را به اتهام سوداگری و وقت طلبی دستگیر کرد ولی نباید فراموش کنیم هر سوداگر و وقت طلبی دقیقا در لحظه ای که در «معامله»ای موفق به فروش کالای خود به قیمت توافق شده است می شود، یک «فروشنده» است و اگر قیمت توافق شده است در بازار مطلوب ما نیست، دستگیری فروشندگان و خریداران نهایتا خواهد توانست صد تومان از فاصله بیش از هزار تومانی قیمت ارز پذیرفته شده است از سوی دولت و قیمت ارز بازار کم کند.
اگر چه پلیس در هفته گذشته به بازار ارز ریخت و ده‌ها دلال بازار را به اتهام سوداگری و فرصت‌طلبی دستگیر کرد ولی نباید فراموش کنیم هر سوداگر و فرصت‌طلبی دقیقا در ل
اما کدام دلایل در نیمه دوم سال ٩٦ به مرور باعث زیاد کردن قیمت ارز شدند و به عبارت دیگر ارزش پول ملی را کم کردن دادند؟ پاسخ این پرسش دلایل متعددی است که از شهریور به بعد روی قیمت دلار در بازار آزاد تأثیر گذاشت. به گفته یکی از مقامات مسئول هر اتفاق صد تا ١٥٠ تومان قیمت ارز را اوج برد.
سرمایه های محتاط ولی سرگردان
شهریور امسال تلاش های دولت جهت کم شدن قیمت سود بانکی رنگ و بوی اجرایی به خود گرفت. دولت تلاش می کرد با کم شدن قیمت سود بانکی اولا سروسامانی به سرمایه های این بازار بدهد و ثانیا بخشی از این سرمایه ها را به سمت فعالیت های اقتصادی مولد سوق دهد ولی تلاش جهت کم شدن قیمت سود از همان ابتدا با حواشی زیادی همراه بود. از یک سو بعضی بانک ها تلاش کردند با ایجاد تعاریف جدید، مصوبات قانونی کم کردن تعرفه را دور بزنند و از دیگر سو بانک هایی نیز بودند که کاملا براق به تبلیغات جهت جذب سرمایه بانک های دیگر با وعده ارائه سود زیاد مشغول شدند و صف های طویلی جهت سپرده گذاری در آنها شکل گرفت.
9 شوک بزرگ به بازار ارز
اگر چه نمی توان گفت که بخش درخور توجهی از سرمایه های جذب شده است در بانک ها در این فرایند آزاد شد ولی می توان با اطمینان گفت همان مقدار اندک نیز راهی فعالیت های اقتصادی مولد نشد و احتمالا سر از بازارهایی مانند بازار ارز درآورد. در کنار آن بخشی از ١٣ هزار میلیارد تومان، اصل و سود سپرده مال باختگان مؤسسات اعتباری نیز یقینا راهی بازار ارز شد. با این حال اگر چه نقش این سرمایه های سرگردان و البته محتاط در زیاد کردن تقاضای ارز انکارناپذیر است ولی وزن تأثیرگذاری آن احتمالا بسیار کمتر از باقی مواردی است که به آن خواهیم پرداخت.
ترساندن ترامپ
مهر ٩٦ یک منبع آگاه که نامش فاش نشد، در گفت وگو با سی ان ان گفت ترامپ به زودی پایبندی کشور عزیزمان ایران به توافق هسته ای را تأیید نخواهد کرد و ممکن است آمریکا از برجام خارج شود. گزارش سی ان ان خیلی سریع در رسانه های اصولگرا به شکل وسیعی پوشش داده شد و سلام «خروج آمریکا از برجام» خیلی سریع با علیک صدتومانی بازار ارز در پایتخت کشور عزیزمان ایران همراه شد. در همان روزها و حتی پیش از آن که ترامپ در برابر دوربین ها ظاهر شود، قیمت دلار به چهار هزار تومان پهلو زد و هنگامی که ترامپ در صحبت خود پایبندی کشور عزیزمان ایران به برجام را تأیید نکرد ولی تصمیم راجع به آن را به کنگره سپرد، قیمت تازه دلار در ایستگاه چهار هزار تومان تثبیت شد.
اگر چه پلیس در هفته گذشته به بازار ارز ریخت و ده‌ها دلال بازار را به اتهام سوداگری و فرصت‌طلبی دستگیر کرد ولی نباید فراموش کنیم هر سوداگر و فرصت‌طلبی دقیقا در ل
تحریم کاستا
تصویب قانون مقابله با دشمن های آمریکا از طریق تحریم ها موسوم به تحریم کاستا علیه ایران، روسیه و کره شمالی بااهمیت ترین ضربه سیاسی به اقتصاد کشور عزیزمان ایران در سال ٩٦ بود. این قانون افراد و شرکت هایی را که به هر شکلی به فعالیت های نظامی کشور عزیزمان ایران کمک کنند، تحت تحریم قرار داد و ضمن ارائه امکان توقیف دارایی های آنان، شرکت ها و افرادی را که به دورزدن تحریم ها کمک کنند، نیز در همین جرگه قرار داد.
9 شوک بزرگ به بازار ارز
در همین قانون سپاه پاسداران و نیروی قدس سپاه پاسداران و وابستگان آنها تحت تحریم قرار گرفتند و روزنامه وطن امروز آن را بزرگ ترین بسته تحریم اقتصادی خواند که تاکنون علیه یک کشور برنامه ریزی شده است هست. این تحریم یا آن چنان که دنیا نیوز می گوید «مادر تحریم ها» یکی از شوک های مهم اقتصاد کشور عزیزمان ایران بود که به شکل واضحی بر بازار ارز تأثیر گذاشت و قیمت دلار را به سمت رقم های درشت تر هل داد.
ارز زیارت
مهرماه، همزمان با زیاد کردن نگرانی ها از تصمیمات آمریکا راجع به برجام و تحریم های تازه اقتصادی علیه سپاه که بانک مرکزی را عملا درگیر جنگ در بازار بر سر قیمت دلار کرده بود، نوبت به تقاضای ارز اربعین نیز رسید. هر سال با توجه به حجم بالای مسافران اربعین و زیاد کردن تقاضای ارز در این مقطع شاهد تلاطم در بازار هستیم ولی امسال این تقاضای ارز جهت زیارت با زیاد کردن تقاضای حاصل از فعل و انفعالات سیاسی همراه شد و هر چند بانک مرکزی تلاش کرد با عرضه دلار از زیاد کردن قیمت ارز جلوگیری کند ولی تأثیر کوچکی بر قیمت دلار گذاشت.
ترامپ و چشم بادامی ها
آبان ٩٦ با سفر دونالد ترامپ به شرق و جنوب آسیا همراه شد. ترامپ در این سفر ١٠روزه به ژاپن، کره جنوبی، چین، ویتنام و مجموعه جزایر فیلیپین رفت و با همتایان خود در این کشورها به مذاکره پرداخت. اگر چه عده ای این سفر را در جهت زیاد کردن مبادلات اقتصادی بین این کشورها و آمریکا دانستند و فشار بر کره شمالی را بااهمیت ترین دستاورد سیاست خارجی آمریکا در این سفر خواندند، بازار ارز پایتخت کشور عزیزمان ایران به این سفر بی تفاوت نماند و زیاد کردن تقاضا در روزهای آبان به زیاد کردن قیمت دلار کمک کرد. هر چند که احتمالا اشکالاتی که بعد از آن در مبادلات بانکی کشور عزیزمان ایران و بعضی کشورهای شرق آسیا پیش آمد نیز بی تأثیر از این سفر نبود.
ارز سیاحت
رسیدن به تعطیلات ژانویه و سال نو میلادی نیز یکی دیگر از دلایل زیاد کردن تقاضای ارز در ماه های آبان و آذر بود. اگر چه محمدمهدی مفتح، عضو هیات رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، در همان وقت گفت: «ابتدای سال میلادی بعضی افراد تقاضای ارز مسافرتی دادند ولی ما اعتقاد داریم این سفرها تأثیر بسزایی در عوض کردن قیمت ارز در داخل کشور عزیزمان ایران ندارد بلکه تنها جهت کشورهای غربی مهم جلوه می کند» ولی قیمت دلار بی توجه به آنچه جهت غربی ها مهم جلوه می کرد و جهت مفتح و دیگران مهم نبود به سیر صعودی خود ادامه داد و این زیاد کردن تقاضا نیز تأثیر مستقیم خود را بر بازار ارز گذاشت.
از بین بردن مبادله ای ها
آذر امسال نیز دستورالعمل تازه دولت جهت ساماندهی بازار صادر شد و طبق آن بسیاری از ردیف های ارز مبادله ای از بین بردن شدند. این تلاش ها در جهت از بین بردن کامل ارز مبادله ای خیلی سریع اثر خود را در بازار ارز نشان داد و بر زیاد کردن تقاضا تأثیر گذاشت.
ارز سفارش
باز شدن دوباره سایت ثبت سفارش واردات ماشین بعد از چند ماه توقف فعالیت نیز در پاییز بر زیاد کردن تقاضای ارز در بازار تأثیرگذار بود. واردکنندگان که ماه ها در ثبت سفارش ماشین به در بسته می خوردند، با شروع فعالیت دوباره سایت ثبت سفارش فعالیت خود را از سر گرفتند و طبیعتا مقصد نخست آنها جهت تهیه ارز، بازار ارز پایتخت کشور عزیزمان ایران بود. همزمانی این زیاد کردن تقاضا با دو عامل دیگر -که به آن خواهیم پرداخت- شوک قیمتی آخر دلار را به وجود آورد.
شوت در دوبی و سلیمانیه، گُل در منوچهری
با وضع قوانین تازه مالیات بر ارزش افزوده در امارات هزینه انتقال ارز از این کشور به شکل قابل ملاحظه ای اوج رفت. همزمان بعضی کارشناسان مدعی شدند دست های پنهان با سوءاستفاده از اوضاع بازار ارز به آربیتراژ ارزی مشغول اند و با کمک عواملشان در کشور عزیزمان ایران جهت تعدادی صرافی در اربیل و هرات ارز خریداری می کنند. آربیتراژ همان سود حاصل از خرید و فروش یک کالا (در اینجا دلار به مثابه کالا) با دو قیمت متفاوت در دو مکان متفاوت هست. آن عوارض شیوخ امارات نشین و این سوداگری آربیتراژرها در کنار آن نگرانی های سیاسی از تصمیمات ترامپ دست به دست هم داد تا دلار به رکورد پنج هزار تومان برسد.
به زیرزمین آپارتمان فیلم سینمایی «بمب، یک عاشقانه» بازگردیم. اگر آن روز چشمان وحشت زده مردمان جنگ زده با شنیدن خبر دلار هزار تومانی از تعجب گرد می شد، امروز دیگر چشمان ما از شنیدن خبر احتمال رسیدن قیمت دلار به ارقامی بیش از پنج هزار تومان گرد نمی شود. انگار عادت کرده ایم به داستان بلند «دلار، یک عاشقانه».
واژه های کلیدی: ایران | بازار | اقتصادی | تحریم ها | تأثیرگذار | دونالد ترامپ | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
